Administrator

Admin

Terakhir diupdate:

August 19, 2025

Jumlah SKS:

2 SKS

Deskripsi Mata Kuliah

Mata kuliah Tafsir al-Qur’an dan Hadis-hadis Musykil membahas relasi antara al-Qur’an dan hadis, khususnya pada isu-isu yang menimbulkan kesan kontradiksi (ta‘āruḍ). Mahasiswa diajak untuk mengkaji faktor-faktor penyebab munculnya kontradiksi, baik dari aspek teks maupun pemahaman, serta mempelajari metode-metode yang ditawarkan ulama untuk menyelesaikan persoalan tersebut. Selain itu, mahasiswa juga akan mendalami diskursus hadis-hadis musykil yang berkaitan dengan penafsiran ayat-ayat al-Qur’an, sehingga mampu memberikan pemahaman yang proporsional, metodologis, dan kontekstual dalam menjawab problematika keagamaan di masyarakat.

  • Pokok Bahasan / Bahan Kajian
  • Relasi al-Qur’an dan Hadis
    Kedudukan hadis terhadap al-Qur’an
    Fungsi hadis dalam penafsiran al-Qur’an
    Prinsip keharmonisan al-Qur’an dan hadis

    Kesan Kontradiktif antara al-Qur’an dan Hadis
    Faktor penyebab munculnya kesan kontradiksi
    Contoh-contoh kontradiksi yang sering muncul
    Metode ulama dalam menyelesaikan kontradiksi (nasikh-mansukh, ta’wil, jam‘ wa al-taufiq, tarjih, dll.)

    Diskursus Hadis-hadis Musykil dalam Tafsir al-Qur’an
    Konsep musykil al-hadith dan kaitannya dengan tafsir
    Analisis kasus hadis-hadis musykil yang sering diperdebatkan
    Relevansi kajian hadis musykil dengan konteks keilmuan dan problem sosial-keagamaan kontemporer

  • Pustaka
  • 1. al-Qurtubi. al-Mufhim lima Ashkal min Talkhis Kitab Muslim. Beirut: Dār Ibn Kathīr, Dār al-Kalim al-Ṭayyib, 1996.

    2. ______. al-Jāmi‘ li Aḥkām al-Qur’ān. Beirut: Mu’assasah al-Risālah, 2006.

    3. Badr al-Dīn al-‘Aynī. ‘Umdat al-Qārī Sharḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah, 2001.

    4. al-Zarqānī. Manāhil al-‘Irfān fī ‘Ulūm al-Qur’ān. Beirut: Dār al-Kitāb al-‘Arabī, 1995.

    5. Abū Ḥafṣ ‘Umar b. ‘Ali al-Anṣārī al-Shahīr bi Ibn al-Mulaqqin. Ghāyat al-Sūl fī Khaṣā’iṣ al-Rasūl. Beirut: Dār al-Bashā’ir al-Islāmīyah, 1993.

    6. Ibn Ḥajar. Talkhīṣ al-Ḥabīr fī Takhrīj Aḥādīth al-Rāfi‘ī al-Kabīr. T.tp.: Mu’assasah Qurṭubah, 1995.

    7. ______. Fatḥ al-Bārī bi Sharḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Damaskus: Mu’assasah al-Risālah, 2013.

    8. al-Suyūṭī. al-Khaṣā’iṣ al-Kubrā. Kairo: Dār al-Kutub al-Ḥadīthah, t.t.

    9. ______. Mu‘tarak al-Aqrān fī I‘jāz al-Qur’ān. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah, 1988.

    10. al-Qāḍī ‘Iyāḍ. Ikmāl al-Mu‘allim bi Fawā’id Muslim. Mansoura: Dār al-Wafā’, 1998.

    11. ______. Tartīb al-Madārik wa Taqrīb al-Masālik li Ma‘rifat Madhhab al-Imām Mālik. Maroko: Wazārat al-Awqāf wa al-Shu’ūn al-Islāmīyah, 1983.

    12. Abī al-Walīd al-Bāzī. Taḥqīq al-Madhhab. Riyadh: ‘Ālam al-Kutub, 1983.

    13. Ibn al-‘Arabī. ‘Āriḍat al-Aḥwadhī bi Sharḥ Ṣaḥīḥ al-Tirmidhī. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah, 1997.

    14. ______. Aḥkām al-Qur’ān. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah, 2003.

    15. Ibn ‘Aṭiyah. al-Muḥarrar al-Wajīz fī Tafsīr al-Kitāb al-‘Azīz. Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah, 2001.

    16. al-Ṭayyibī. Sharḥ al-Ṭayyibī ‘alā Mishkāt al-Maṣābīḥ. Riyadh: Maktabah Nizār Muṣṭafa al-Bāz, 1997.

    17. al-Ālūsī. Rūḥ al-Ma‘ānī fī Tafsīr al-Qur’ān al-‘Aẓīm wa al-Sab‘ al-Mathānī. Beirut: Dār Iḥyā’ al-Turāth al-‘Arabī, t.t.

    18. al-Nawawī. Sharḥ Ṣaḥīḥ Muslim. T.tp: Mu’assasah Qurṭubah, 1994.

    19. al-Suhaylī. al-Rawḍ al-Unf. Kuwait: Dār al-Kutub al-Islāmīyah, 1967.

    20. Ibn al-Jauzī. Kashf al-Mushkil min Ḥadīth al-Ṣaḥiḥayn. Riyadh: Dār al-Waṭan, 1997.

    21. Abī Ḥayyān al-Andalusī. Tafsīr al-Baḥr al-Muḥīṭ. Beirut: Dār al-Fikr, 2010.

    22. Ibn ‘Āshūr. al-Taḥrīr wa al-Tanwīr. Tunisia: al-Dār al-Tūnīsiya, 1984.

    23. Fakhr al-Dīn al-Rāzī. Mafātīḥ al-Ghayb. Beirut: Dār al-Fikr, 1981.

    24. ______.‘Iṣmat al-Anbiyā’. Kairo: Maktabah al-Thaqāfah al-Dīnīyah, 1986.

    25. Ibn al-Qayyim al-Jauziyah. Ḥāshiyah Ibn al-Qayyim ‘alā Sunan Abī Dāwūd. Madinah: al-Maktabah al-Salafīyah, 1968.

    26. al-Ṭaḥāwī. Mushkil al-Āthār. Beirut: Mu’assasah al-Risālah, 1994.

    27. al-Naḥḥās. al-Nāsikh wa al-Mansūkh. Beirut: Mu’assasah al-Risālah, 1991.

    28. al-Zamakhsharī. al-Kashshāf. Beirut: Dār al-Ma‘rifah, 2009.

    Buku dan materi cetak
    Media online dan e-learning
    Media visualisasi data

    dosen-tafsir-al-quran-dan-hadis-hadis-musykil
    Dr. Hj. Musyarrofah, MHI
    197106141998032002
    Preview
    • Koordinator :
      -
    • Dosen Pengajar :1
    • Durasi :1 Semester